Gıda zehirlenmesi, bakteri, virüs ve parazit gibi yabancı ve istenmeyen özdekleri içinde barındıran maddelerin, yiyecek ve içecekler yolu ile insanları etkileyerek hastalık haline yol açması olarak tanımlanabilir.
Gıda zehirlenmelerin önemli bir kısmı, bakteriler tarafından oluşturulan toksinlerden kaynaklanabilmektedir. Bakterilerin çoğalabilmesi için uygun ısı, nem, sıcaklık ve zaman gibi faktörler yerine geldiğinde alabildiğine çoğalma durumları olabilmektedir. Bakteri sayısı arttıkça enfeksiyon ve hastalığa yakalanma riski de bu oranda artış göstermekte, sağlığımız bu durumdan olumsuz etkilenmektedir. Bakteriler arasında yaygın olarak görülen ve hastalıklara neden olan başlıca bakteri türleri Staphylococcus,E-Coli,Shigella,Listeria,Campylobakter Enterit ve Salmonella’dır.
GIDA ZEHİRLENMESİ NEDİR VE NASIL ANLAŞILIR?
Zehirlenme belirtileri genellikle 2-6 saat arasında kendisini gösterse de, bakterinin türüne, yenilen miktara ve içeriğine bağlı olarak süre değişkenlik gösterebilmektedir. En az 30 dakika ile 1 saat içerisinde ya da 12-48 saat arasında da belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Zehirlenmeye neden olan faktörün kimyasal içeriği ve bakterinin şiddetine bağlı olarak belirtiler 1-3 gün arasında sürebilmekte, bazı durumlarda 1 haftada devam edebilmektedir.
En sık görülen belirtiler, kusma, ishal, mide krampları, kanlı dışkılama, dehidrasyon ve halsizliktir. Belirtiler genellikle 1–2 gün içerisinde hafiflemekte olup, kusma ve kanlı dışkılama 2 günden fazla süredir devam ediyor ise acilen bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir. Bazı ciddi zehirlenmeler felç ve ölümlere neden olabilmektedir.
GIDA ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ
- Kusma
- Ateş
- Baş Ağrısı
- İshal
- İştahsızlık
DİKKAT : 3 günden fazla süren ishal, görme ve konuşmada yetisinin bozulması, sıvıların vücut tarafından kusma yada ishal yolu ile atılması,kanlı idrar semptomlarından bir yada bir kaçı görülüyorsa hayati risk vardır.Bu durumda gıda zehirlenmesi kişiyi ölüme kadar götürebilir.Bu belirtileri gördüğünüzde zaman kaybetmeksizin hemen en yakın sağlık kurumuna gidin, eğer tek yaşıyorsanız 112 Acil Servisi Arayın.
GIDA ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ
Yukarıda açıklanan durumlarda bir doktora başvurduktan sonra, genel olarak 1-3 gün sonra mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar geçecektir.
Gıda zehirlenmesi durumunda su tüketimini artırmalı ve mümkün olduğunca sıvı gıdalar yemelisiniz Elektrolit içeriği yüksek spor içecekleri bu konuda yardımcı olabilir. Meyve suları ve Hindistan cevizi suyu size yardımcı olacaktır.
Sindirim sistemini tahriş edebilecek kafeinlerden kaçının. Papatya, nane ve karanfil gibi yatıştırıcı otlar içeren kafeini alınmamış çaylar mideyi sakinleştirebilir. Mide bulantısı için daha fazla ilaç doktorunuz tarafından reçete edilecektir.
**** ve **** gibi reçetesiz ilaçlar diyare kontrolünde yardımcı olabilir ve bulantıyı bastırabilir. Ancak, bu ilaçları kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız;
İPUCU: Vücudunuz zehiri sisteminizden arındırmak için kusma ve ishali kullanıyor. Dolayısı ile hastalığın ciddiyetini mide bulantısını önleyici ilaçlar maskeleyebilir. LÜTFEN doktora başvurmak için beklemeyin gıda zehirlenmesi zaman geçtikçe daha kötü bir hale evirilecektir.
GIDA ZEHİRLENME RİSKİNİ ARTTIRAN FAKTÖRLER
- Bakteri içeriğine sahip et ve tavuk ürünleri
- Et ve tavuk gibi besinlerin iyi pişirilmemesi
- Yemeklerin 1 saatten fazla dışarıda bırakılması
- Buzdolabı dışında bekletilen ve pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
- Çiğ balık ve deniz ürünlerinin tüketilmesi
- Sebze ve meyvelerin yeterince yıkanmaması
- Yumurtanın bozuk olarak tüketilmesi
- İçeriği belli olmayan sular.
GIDA ZEHİRLENMESİ TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Kişide görülen belirtiler tam olarak gıda zehirlenmesine işaret etmiyor ise öncelikle gaita-dışkı testi yapılır. Testte kan olup olmadığına bakılarak hangi bakteri türünün neden olduğu bilgisi edinilmeye çalışılır. Zehirlenmenin bakteri ya da virüs mü yoksa başka bir nedenden dolayı oluştuğunun netleştirilmesi amacı ile kan testi yapılarak teşhis konulur.Böylece gıda zehirlenmesi anlaşılmış olur
GIDA ZEHİRLENMESİNDEN NASIL KORUNURUZ?
- Gıdaların hazırlanması, pişirilmesi ve servisi edilmesi esnasında kişisel hijyen kurallarına uyulması, tuvaletten sonra ve yemek hazırlamaya geçmeden önce ellerin yıkanmasında hassas davranılması,
- Kırmızı et, balık, tavuk ve süt ürünlerinin hazırlanması, pişirilmesinde dikkatli davranılması, besine uygun sıcaklıkta pişirilmesi, piştikten sonra 1 saatten fazla dışarıda bırakılmaması,
- Yenilecek yemeklerin günlük pişirilerek tüketilmesi ya da kalan yemeklerin 1 kereden fazla ısıtılarak tüketilmemesi,
- Yemek hazırlama esnasında kullanılan tutaçlar ve bezlerin temiz olması, ıslak bırakılmaması,
- Hububat ve baklagillerin nemsiz ve kuru ortamda muhafaza edilmesi
- Yiyeceklerin alındıktan sonra buzdolabında muhafaza edilmesi,
- Pişmiş gıdalar ile pişmemiş olanların birbirinden ayrı muhafaza edilmesi,
- Yiyeceklerin temizlenmesi sırasında deterjan ya da başka bir kimyasal maddenin kullanılmaması,
- Yaz aylarında dışarıda açıkta satılan ürünlerin alınmaması,
- Yiyecek ve içecek maddelerini alırken üretim ve son tüketim tarihine dikkat edilmeli, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığından üretim izni olup olmadığına bakılmalıdır.
DİKKAT : Gıda Zehirlenmesi Nasıl Anlaşılır makalemiz umarım sizlere yardımcı olmuştur. Ancak size daha fazla yardımcı olabiliriz. Sitemizin diğer zehirlenme ile ilgili makalelerine göz atabilir yada rahatsızlığınız nedir bölümünden şikayetinizle ilgili arama yapabilirsiniz.. Geçmiş Olsun