Formik asit kimyasal olarak HCOOH formulü ile tanınır ve bazı karınca türlerinin püskürtülen zehirinde ve bazı ısırgan otlarından salınan salgıda bulunan tahriş edici bir kimyasaldır. Yüksek konsantrasyonlarda tehlikelidir, ancak düşük konsantrasyonlarda çok faydalıdır. İnsanlar, antibakteriyel bir madde olduğu için formik asidi gıda koruyucu olarak kullanır. Aynı zamanda zararlıları öldürmek, gıda ve kozmetik katkı maddeleri üretmek ve çeşitli endüstriyel işlemlerin gerçekleşmesine yardımcı olmak için kullanılır.

Vücudumuz, sindirdiğimiz, soluduğumuz veya ürettiğimiz metanolden küçük miktarlarda formik asit üretir. Vücutta üretilen metanolün bir kısmı aspartamdan yapılır. Vücut, aspartamı aspartik asit, fenilalanin ve metanole dönüştürür. Metanol daha sonra formik aside dönüştürülür. Araştırmacılar, vücudumuzdaki formik asidin genellikle tehlikeli olamayacak kadar seyreltildiğini söylüyor.

Formik Asit Formülü ve Uygulaması

Formik asit, karboksilik asit ailesinin en basit üyesidir. Metanoik asit olarak da bilinir. Kimyasalın moleküler formülü HCOOH’dir. Molekül, bir hidrojen atomunun bağlı olduğu bir karboksil grubundan (COOH) oluşur. Karboksil grubunda karbon atomu, kendisini oksijen atomuna birleştiren bir çift bağa ve onu hidroksil (OH) grubuna birleştiren tek bir bağa sahiptir.

Formik asit, laboratuarlarda sentetik olarak yapılabilir. Doğada genellikle renksiz bir sıvı formunda bulunur. Bu sıvı 8,3 santigrat derecede donar ve 100,7 santigrat derecede kaynar. Güçlü bir kokusu vardır ve genellikle “keskin” bir kokuya sahip olarak tanımlanır.

Karıncalarda Formik Asit

Formik asit adını, karıncanın Latince adı olan “formica” dan almıştır. John Ray adlı bir İngiliz doğa bilimci, bir asidi karıncalardan izole eden ilk kişiydi. 1671’de sonunda formik asit olarak adlandırılan asidi çıkarmak için ezilmiş ölü karıncaları damıttı.

Karıncalar kendilerini korumak veya diğer canlılara saldırmak için ısırırlar. Kurbanlarını çeneleriyle yakalarlar. Bazı karınca türleri kurbanı sokar. İğne, karın ucunda bulunur ve toksik bir salgı enjekte eder. Bazı karınca türleri, batmak yerine karınlarının ucundan bir zehir püskürtüsü yayarlar. Bu zehir formik asit içerir. Bazı karıncalar ısırır ama zehirli kimyasalları sokmaz veya püskürtmez.

Sarı Deli Karıncalar

Sarı deli karıncalar (Anoplolepis gracilipes) istilacı ve çok yıkıcı böceklerdir. Ne ısırırlar ne de sokarlar, ancak kurbanlarını bastırmak için formik asit püskürtürler. Karıncalar sarı-kahverengi renktedir ve uzun bacakları ve antenleri vardır. Rahatsız olduklarında çılgınca davrandıkları biliniyor.

Sarı deli karıncalar çok yönlü yaratıklardır. Yaprak bitleri ve diğer böcekler tarafından salgılanan bal özünün yanı sıra çok çeşitli hayvan dokularını da yerler. Karıncalar, yırtıcı çöpçüler olarak sınıflandırılır. Hayatlarının çok endişe verici bir yönü, yüzlerce kraliçeye sahip devasa süper koloniler oluşturma yeteneğidir.

Karıncalar, Noel Adası’ndaki kırmızı yengeçler ve Hawaii’deki deniz kuşları da dahil olmak üzere bazı hayvanların popülasyonlarında çok ciddi hasara neden oldu. Ayrıca insan hayatına da karışırlar. Bazen karınca popülasyonu yuvalarının etrafındaki havaya o kadar çok formik asit salgılar ki nefes almak ağrılı hale gelir. Asitle cilt ve göz teması da ağrılıdır.

Isırgan Otlarında Formik Asit

Isırgan otlarının yaprakları ve gövdeleri, duvarları silisten yapılmış içi boş, batan tüylerle kaplıdır. Tüylere dokunulduğunda uç çıkar ve saçın tabanındaki zehir kesesine tutturulmuş iğne benzeri bir yapı ortaya çıkar. İğne daha sonra zehri kurbanın derisine enjekte eder.

Bilim adamları başka kimyasalların da bulunduğunu keşfetmiş olsa da, birçok ısırgan otunun zehiri formik asit içerir. Bunlar muhtemelen ağrılı sokmaya katkıda bulunur. Ek kimyasallar arasında asetilkolin, serotonin ve histamin bulunur. Histamin, alerjik reaksiyon sırasında mast hücrelerinden kan dolaşımımıza salınan maddedir. İltihaplanma, şişme ve kızarıklığa neden olur. Isırgan otlarının batan tüyleri, formik asit içeren karışımlar yerine oksalik asit ve tartarik asit içerir.

Formik Asit Nerelerde Kullanılır?

Kullanım alanları bir hayli geniş olan formik asit antibakteriyel bir ajan olduğundan, bakteri üremesini önlemek için çiftlik hayvanlarının yemine sıklıkla eklenir. Bazen insan gıdalarında koruyucu olarak kullanılır. Kimyasal ayrıca yiyecekler ve içecekler için yapay tatlar ve parfümler için yapay kokular oluşturmak için kullanılır. Formik asit ayrıca deri tabaklamada, tekstil ve kağıtların işlenmesinde ve lateksin kauçuk ağacından kauçuğa dönüştürülmesinde kullanılır. Asit, bu işlerin her biri için uygun bir konsantrasyonda kullanılır.

Bazı kuşlar, karıncaları tüylerinin arasına yerleştirir, bu davranış karıncalanma olarak bilinir. Karıncalar çoğu zaman – ama her zaman değil – Formicinae alt ailesinin üyeleridir. Bilim adamları, kuşların neden karınca olduğunu henüz bilmiyor. Bir teoriye göre, karıncaların saldığı formik asit, kuşun derisine saldıran akarları öldürür. İnsanlar kimyasalı benzer bir amaç için kullanırlar. Formik asit preparatları, bal arısı kovanlarını istila eden ve arılara saldıran akar ve soluk borusu akarlarını öldürmek için kullanılır.

Formik Asit Zararları

Formik asidin zararları konsantrasyonuna bağlıdır. Daha yüksek konsantrasyonlarda formik asit aşındırıcıdır, güçlü bir kokuya sahiptir ve tehlikeli dumanlar üretir. Deride yanıklar ve kabarcıklar oluşturur ve ağız, boğaz ve solunum sistemindeki gözleri ve mukozayı yaralar. Konsantre formik asidin solunması nefes almayı zorlaştırır. Konsantre asidi yutmak, sindirim sisteminde şiddetli ülserlerin (yaraların) yanı sıra ağrı ve mide bulantısına neden olur. Formik aside uzun süreli maruz kalma, karaciğer veya böbrek hasarına neden olabilir.

Metanolden Formik Asit Üretimi

Metanol, vücudumuzun içinde normal metabolik süreçlerden yapılır. Ayrıca vücuda meyve, sebze ve bunların sularından da girer. Ek olarak insanlar, yapay bir tatlandırıcı olan aspartamın parçalanmasından metanolün yanı sıra aspartik asit ve fenilalanin üretir. Metanol toksiktir, ancak çoğumuz zarar verecek kadar kimyasalla karşılaşmıyoruz.

Vücudumuzun içinde metanol, olası bir insan kanserojen (kanser nedeni) olarak sınıflandırılan formaldehite dönüştürülür. Ancak formaldehit hızla formik aside dönüşür ve vücutta birikmez. Formik asit daha sonra vücudu idrarda bırakır veya karbondioksit ve suya dönüşür.

Bilim adamları, insanlarda metanolden formik asit üretiminin, metanol zehirlenmesinde olduğu gibi, vücutta büyük miktarda metanol varsa sorun haline geldiğini söylüyor. Bu durumda asidoz denen bir durum yaratmak için yeterli formik asit yapılabilir. Asidoz semptomları arasında görme sorunları, körlük, hafıza kaybı, kafa karışıklığı, nöbetler, koma, düşük tansiyon ve kalp durması olabilir.

Aspartamdan Metanol Üretimi

Vücudumuzda normal metanol oluşumundan veya diyetimizin bir parçası olması gereken meyve ve sebze gibi sağlıklı gıdalardan vücuda girmesinden kaçınamayız. Aspartamla tatlandırılmış yiyecekleri veya içecekleri tüketerek metanol yüküne eklemek isteyip istemediğimizi kontrol edebiliriz.

Aspartam kullanımı tartışmalıdır. Bununla birlikte sağlık kurumları, bir kişinin aspartamdan üretilen metanol dahil olmak üzere metanole normal maruziyetinin sağlık sorunlarına neden olmak için çok düşük olduğunu söylüyor. Ayrıca 40 mg / kg vücut ağırlığı olan Kabul Edilebilir Günlük Alım aşılmadığı sürece aspartamın güvenli olduğunu söylüyorlar. Aspartamın bazı sağlık bozukluklarının semptomlarını daha da kötüleştirdiği iddiaları var, ancak şu anda bu iddiaları destekleyecek hiçbir bilimsel kanıt yok.

Aspartamın zararlı olduğu bilinen bir durum var. Aspartam, fenilketonüri denen genetik bir bozukluğa sahip kişiler tarafından tüketilmemelidir. Bu bozukluktan muzdarip bir kişi, fenilalanini tirozine dönüştüren enzimi oluşturamaz. Sonuç olarak, fenilalanin vücutta birikir. Fenilketonüri hastaları, beyin hasarını önlemek için düşük fenilalanin diyeti uygulamalıdır. Aspartamın parçalanması fenilalanin ürettiğinden, tatlandırıcıdan kaçınılmalıdır.

Uzayda Formik Asit

Bilim adamları, formik asidin dünyadaki yaşamın başlangıcında rol oynamış olabileceğini düşünüyor. Asit ilk olarak 1970 yılında yıldızlararası uzayda ve uzaydan Dünya’ya ulaşan meteorlarda bulundu. Formik asit nispeten basit bir yapıya sahiptir ve canlılarda bulunan daha karmaşık amino asit ve nükleik asit moleküllerinin oluşumunda rol almış olabilir.

Amino asitler, canlıların içindeki proteinlerin yapı taşlarıdır. Nükleik asitler, DNA (deoksiribonükleik asit) ve RNA’nın (ribonükleik asit) yapı taşlarıdır. DNA, vücudumuzu yapmak ve işlevlerini kontrol etmek için genetik talimatlar içerir. Hücrelerin çekirdeğinde bulunur. DNA’daki kod vücuda hangi proteinleri yapacağını “söyler”. RNA, DNA’nın protein yapma talimatlarını okumak, bu talimatları çekirdekten hücrede protein sentezi bölgesine taşımak ve ardından hücrenin proteinleri yapmasını sağlamak gibi vücutta birçok hayati role sahiptir.

Yaşamın kökeni, üzerinde düşünülmesi gereken büyüleyici bir konudur. Kimyasalların göktaşları aracılığıyla erken Dünya’ya getirildiği fikri sıklıkla önerilmektedir. İlginçtir ki, formik asit gibi basit bir kimyasal bugün hayatımızda önemli ve uzak geçmişte daha da önemli olmuş olabilir.