Bir sindirim sistemi hastalığı olan dizanteri, evvela ağrılı ve kanlı bir ishal şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Ilerleyen safhalarda kalın bağırsaklarda yaralara kadar varan aşamalara doğru ilerleyebilen dizanteri nedir ve tedavisi iyi mi yapılır?
Insanlık tarihinin bilmiş olduğu en eski hastalıklardan birisi olan dizanteri bulaşıcı hastalıklar grubundadır. Bebeklerde ve minik çocuklarsa son derece tehlikeli olup, ölümcül sonuçlara kadar varan şekillerde hasarlar verebilmektedir. Amip ve basil olarak isimlendirilen iki farklı parazit sebebiyle ortaya çıkmakta olup sebep olan parazitine nazaran farklı bir şekilde seyredebilmektedir. Bu parazitler öncelikle dış ortamdan bulaşır ve sindirip sisteminde kendilerine yer edinerek burada çoğalırlar. Bundan dolayı daha fazla gelişmemiş ülkelerde, yoksullukla ve cenklarla savaşım edilen yerlerde görülmektedir.
Dizanteri emareleri nedir: dizanteri olaylarında hastalar genel hatlarıyla şiddetli karın ağrılarından şikayetçi olurlar. Hastalığın ilk belirtisi böyle ortaya çıkar. Tedaviye başlanılmaması ve gecikilmesi halinde dirimsel bir tehlikeye sebep olur ve kas krampları görülür. şiddetli karın ağrılarının yanı sıra yüksek ateş, kanlı dışkı, dışkıdan derhal önce şiddetli karın ağrıları, dışkı sırasında zorlanma ve şiddetli ishal emarelerine sıkça rastlanılmaktadır.Dizanteri hastalarında ilk belirtiler virüsün vücuda girmesinden itibaren 1 gün ila 3 gün arasında ortaya çıkmaktadır. Bazı durumlarda ise hastalığın ilk belirtilerinin ortaya çıkması haftaları bulabilmektedir. Sindirim sisteminde yıkıcı hasarlara neden olan dizanteri, öteki iç organlara da dolaylı yollardan zararlar verebilmektedir.Dizanteri hastalığının teşhisinde, ortaya çıkan emareleri göz önünde bulunduran doktorlar dışkı üzerinden yola çıkarak birtakım testler istemektedir. Testler cevabında ise şayet dizanteri ise derhal tedaviye başlamaktadır. Tedavi olarak yaygın bir halde ilaçlar kullanılmaktadır. Devaların yanı sıra rehidrasyon tedavisi de dizanteri tedavisinde çok yaygın kullanılmaktadır.
Dizanteri tedavisinde rehidrasyon, antibiyotik ve antiamip tedavileri ve antiromatizmal devalar kullanılmaktadır.
- -rehidrasyon tedavisi: rehidrasyon tedavisi ağız yoluyla uygulanmaktadır. Yaşanmış olan ishal nedeniyle aşırı mineral ve su kaybeden vücut, bu tedavi ile kayıplarını geri kazanmaktadır. Hastaya uygulanan intravenöz sıvı takviyesi ile kaybedilen su ve mineraller geri kazandırılmaya çalışılmaktadır.
- -antibiyotik ve antiamip tedavisi: hastalığa yol açan amipler ve bakteriler, meydana getirilen testlerin neticelerina göre bazı devalar aracılığıyla yok edilebilmektedir. Antiamip ve antibakteriyel özellikli devalar birlikte kullanıldığında dizanteri tedavisinde fazlaca etkili neticelar vermektedir.
- -antiromatizmal devalar: dizanteri hastalığının başında veya hafifçe şekilde ortaya çıktığı olaylarda antiromatizmal ilaçlar kullanılarak kısa müddette tedavi edilebilmektedir.
Dizanteri tipleri
Sıcak ülkelerde sıkça görülen dizanteri, su veya besinler aracılığıyla bulaşmaktadır.Iki tip dizanteri görülmektedir:
Amipli dizanteri: amip canlısının neden olduğu amipli dizanteride vücuda mikroorganizmanın bulaşmasından itibaren 2-3 hafta içinde ilk emareleri ortaya çıkar. şiddetli karın ağrıları ve krampları şeklinde başlayan belirtileri yüksek ateşi ishal, halsizlik ve kan kaybı ile devam eder.
Basilli dizanteri: shigella isminde olan bir tür bakteri türü sebep olmaktadır. Dışkıların kolayca yayılmasına neden olan olumsuz sağlık koşullarının yaygın olarak yaşandığı az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sıkça rastlanır. Trimetoprim-sülfametaksazol veya kolistin içerikli antibiyotik ilaçlarda kısa müddette tedavi edilmesi mümkündür.
Amipli dizanteri ile basilli dizanteri arasındaki en temel ayrım basil yakıcı olup olmamasıdır. Basili dizanterinin görüldüğü vakalarda rastlanan ateş yükselmesi oldukça fazladır. Amipli dizanteri olaylarında ise görülen ateş yükselmesi basili dizanteriye gore oldukça düşük kalmaktadır. Bir bakteri türü olan basili, amiplere nazaran çok daha hızlı yayılır ve bulaşır.
Dizanteriden korunmak için neler yapılmalıdır: dizanteriden korunmanın yolları ilk olarak hastalığa sebep olan oram koşullarının düzeltilmesinden geçmektedir. Kirli ve sağlıksız ortamlarda sıkça yaşanılan dizanteriden korunmak için şahsi hijyene dikkat etmek oldukca önemlidir. Eller sıkça yıkanmalı, gıdalar iyice temizlenmeden tüketilmemelidir. Temiz olmayan bölgelerden ve hassasiyetle pis tuvaletlerden uzak durulmalıdır. Dizanteri hastalığının görüldüğü bölgelerdeki içme sularını ve yemekleri tüketmekten kaçınılmalıdır. çiğ gıdalardan ve buralardaki sularla alınacak duşlardan uzak durulmalıdır. Dizanteriye yakalanmamak için şahsi hijyen ve çsafha hassasiyetinin yanı sıra üzüm yaprağı tüketilmesi önerilmektedir. üzüm yaprakları dizanterini önlemede ve hastalığa yakalanılması halinde ise iyileşme sürecinde oldukça destekleyicidir. Papatya ve nane çayı gibi bitkisel çaylar dizanteri hastalarını rahatlatmak için kullanılabilir.