Bebeğin doğumu gerçekleştikten sonra ayağından kan alma uygulaması yapılmaktadır. Topuk kanı alma işleminin yapılma amacı, bebekte herhangi bir kalıtsal ya da metabolik rahatsızlık olup olmadığının belirlenmesidir. Bu test gelişim bozuklukları da dahil birçok sağlık problemini kapsar.
Özel üretilmiş kağıtlara bebeğin kanının damlatılması ile işlem başlar. Bu özel kağıtlarda anne babanın nüfus bilgileri, adresi, telefon numarası da yer almaktadır. Bu kağıt test edilmek için tarama merkezine ulaştırılır. Gönderilen testlerde algılanan bir hastalık ya da ters giden bir işleyiş varsa kağıt üzerindeki iletişim bilgilerinden anne ve babayla irtibata geçilip gerekli önlemler alınmaktadır. Ülkemizde uygulaması süren topuk kanı testiyle pek çok hastalık erkenden teşhis ve tedavi edilmektedir.
Topuk Kanıyla Teşhis Edilen Hastalıklar Hangileridir?
Troid bezindeki gelişim problemleri
Doğuştan gelen enzim eksiklikleri
Egzama cinsi cilt problemleri
Havale geçirme riski
Sarılık, kabızlık, idrar ve vücut sıvılarındaki problemler
Genetik ve metabolik rahatsızlıklar
Bebeğin kafasının gelişimindeki sorunlar, zekâ geriliği ve beyinde hasar olup olmadığı topuk kanı testiyle teşhis edilebilmektedir.
Çoğunlukla doğumu takip eden 3 gün içinde topuk kanı alma işlemi uygulanır. Genetik ve metabolik rahatsızlıkları teşhis edebilmek içinse bebeğin 24 saat beslenmiş olması gerekmektedir. Tüm doğum merkezlerinde bu uygulama yapılmaktadır. Taburcu edilmeden önce bebekten topuk kanı hastane tarafından mutlaka alınmaktadır. İkinci topuk kanı alma işlemi ise aile hekimlerince gerçekleştirilmektedir. İkinci kan alma işlemi bebek taburcu edildikten sonra 1 hafta içinde yapılmalıdır. Aile sağlığı merkezi genel muayeneden sonra kan alımını yaparak inceleme için tarama merkezine gönderir.
Topuk Kanıyla İlgili Genel Bilgiler
Topuk kanı yeni doğan bebeklere 3-5 günlükken uygulanan erken tanı ve tedavi için oldukça gerekli olan hayat kurtarıcı bir işlemdir. Son dönemlerde tıptaki gelişmelerle bebeğin zekâ geriliği, gelişim problemleriyle birlikte, sağırlık ve körlük sıkıntısı yaşayıp yaşamadığı da saptanabilmekte.
Topuk kanı testi yapan laboratuvarlar Ankara ve İstanbul’da bulunuyor ve Türkiye’nin her yerinde bebeklerden alınan topuk kanları buralara gönderiliyor. Hastalık taşıyan bebekler saptandıktan sonra ailelerine gerekli bilgilendirme ve uyarılar yapılıyor. Bu uygulama ile birçok vaka önceden belirlenerek tedavilerine doğru zamanda başlanmıştır. Bazı bebeklerde görülen biyotinidaz eksikliği körlük ve sağırlığa sebebiyet verirken, günümüzde uygun tedavilerle bu rahatsızlıklar giderilebiliyor. Biyotini eksikliği görülen bebeklerde yalnızca sağırlık ve körlük değil zihinsel engellilik, cilt bozuklukları da görülebiliyor. Hastalık tedavi edilip eksiklik giderilmezse bebeğin 1 yıl içerisinde hayatını kaybetme olasılığı büyüyor. İşte bu sebeple topuk kanı uygulaması hayati önem taşıyor. Hastanenin ikinci topuk kanı alma talebi olursa bunu hemen yerine getirmek gerekiyor. Bebeğinizin topuk kanı hastane tarafından alındıysa ve daha sonra aranmadıysanız bu bebeğinizin sağlıklı olduğu anlamına gelmektedir. Güzel bir evlilik ve sağlıklı çocuklar için uygulamalar göz ardı edilmeden tatbik edilmelidir.
News
