Utangaçlık Nedir ve Nasıl Aşılır

Utangaçlık, özellikle yeni gerçekleşen durumlarda veya yabancılar arasında, istemsiz şekilde oluşan huzursuzluk ve korku hislerinin bir bütünü olarak açıklanır. Bu tatsız özbilinç duygusu insanların sizin hakkınızda olumsuz düşündüğünüzü zannetmenize ve bu sebeple huzursuz olmanıza sebep olur.

Bu korku, bireylerin istediğini yapma veya söyleme becerisini engelleyebilir, sağlıklı ilişkilerin oluşmasına ciddi ölçüde engel olur.

Utangaçlık ve çekingenlik genellikle düşük benlik saygısı ile bağlantılıdır. Aynı zamanda sosyal fobi ve anksiyete ile de bağlantılıdır.

Utangaçlığın Nedenleri Nelerdir

Bebeklerin yaklaşık yüzde 15’i utangaçlık eğilimi ile doğar. Araştırmalar, utangaç insanların beyinlerinde bazı biyolojik farklılıklar olduğunu göstermiştir. Ancak utangaçlık eğilimi sosyal deneyimlerden de etkilenir. Çoğu utangaç çocuğun ebeveynleriyle olan etkileşimleri nedeniyle utangaçlığa sahip olduğuna inanılıyor.

Otoriter veya aşırı korumacı ebeveynler çocuklarının utangaç olmasına neden olabilir. Bir şeyleri deneyimlemesine izin verilmeyen çocuklar, sosyal becerilerini geliştirmede sorun yaşayabilir.

Çocukları yetiştirmeye yönelik sıcak ve şefkatli bir yaklaşım göstermek, genellikle başkalarının yanında daha rahat olmalarına neden olur. Okullar, mahalleler, topluluklar ve kültürsel yapı bir çocuğun kişiliğini şekillendiren çevresel etmenlerdir. Bir çocuğun bu ağlar içinde kurduğu bağlantılar, gelişimlerine katkıda bulunur. Utangaç ebeveynleri olan çocuklar bu davranışı taklit edebilir ve gelecekte utangaçlıkla karşı karşıya kalabilir.

Yetişkinlerde ise kritik çalışma ortamları ve toplum içinde aşağılanma gibi durumlar utangaçlığa yol açabilir.

Tek başına mutlu bir şekilde oynayan tüm çocuklar utangaç değildir. İnsanlar içinde duyulan korku ve kaygı, utangaçlığın unsurlarıdır. Bir çocuğun utangaçlığının endişe kaynağı olabileceğinin ilk işaretlerinden biri, asla ebeveynlerinin yanından ayrılmak istememeleridir.

Derslerinde başarısız olan veya arkadaş edinmekte zorlanan çocuklar utangaçlık açısından değerlendirilmelidir. Zorbalığın kurbanı olanlar (siber zorbalık dahil), utangaçlık geliştirme riski altındadır.

Çocukluklarında aileleri tarafından ihmal edilen ve arkadaşları tarafından alay edilen çocuklar da zamanla utangaç olabilmektedir.

Utangaçlık Testi ve Teşhisi

Genellikle utangaçlık yaşayan çocuklara teşhisi konulmaz ve tedavisi için ciddi adımlar atmaya gerek yoktur. Peki, nasıl yenilir? Diğer birçok duygusal bozukluğun aksine, utangaçlık ölçeği genellikle ciddi bir soruna sebep olmaz. Orantısız davranışlar ve tedaviyi gerektirecek öfke nöbetleri gibi sorunlar ortaya çıkmaz.

Utangaçlıktan daha fazlası olarak kabul edilen anksiyete, dünya genelinde 3 ila 17 yaş arası çocukların yaklaşık yüzde 7’sini etkiliyor.

Terapistler, çocuğu sessiz sinema ve masa oyunları gibi aktivitelere dahil ederek utangaçlık durumlarını ve seviyelerini değerlendirebilirler. Çocuğun açılmasını sağlamak için kuklalar ve bebekler de kullanabilirler.

Utangaçlığın Tedavisi Nasıl Yapılır

Aşırı utangaçlığın üstesinden gelmek, sağlıklı bir benlik saygısının gelişmesi için gereklidir. Utangaçlık, okulda çeşitli zorluklara ve sosyal ilişkiler kurmak konusunda zorluklara neden olabilir.

Psikoterapi çocukların utangaçlıkla baş etmesine yardımcı olabilir. Sosyal beceriler, utangaçlıklarının nasıl farkına varacakları ve utangaçlıklarının mantıksız düşüncelerin sonuçları olduğunu anlamanın yolları öğretilebilir.

Derin nefes alma gibi gevşeme teknikleri, çocukların ve yetişkinlerin utangaçlığın altında yatan anksiyeteyle baş etmelerine yardımcı olabilir. Grup terapisi, utangaçlık yaşayan çocuklarda ve yetişkinlerde de yardımcı olabilir.

Günlük aktivitelerini tamamlamakta güçlük çeken kaygılı yetişkinler için etkili tedaviler vardır. Bununla birlikte, şiddetli anksiyete genellikle tamamen geçmez, ancak semptomlar tedavi yoluyla azaltılabilir.

Nadir durumlarda, ilaçlar utangaçlık için geçici bir rahatlama sağlayabilir.

“Sorumluluk Reddi: Dusge, tüm bilgilerin gerçeklere dayalı olarak doğru, kapsamlı ve güncel olduğundan emin olmak için her türlü çabayı göstermiştir. Ancak bu makale, lisanslı bir sağlık mesleği mensubunun bilgi ve uzmanlığının yerine kullanılmamalıdır. Herhangi bir ilacı almadan önce daima doktorunuza veya başka bir sağlık uzmanına danışmalısınız. Burada yer alan ilaç bilgileri değişebilir ve olası tüm kullanımları, talimatları, önlemleri, uyarıları, ilaç etkileşimlerini, alerjik reaksiyonları veya yan etkileri kapsaması amaçlanmamıştır. Belirli bir ilaç için uyarıların veya diğer bilgilerin bulunmaması, ilaç veya ilaç kombinasyonunun tüm hastalar veya tüm spesifik kullanımlar için güvenli, etkili veya uygun olduğunu göstermez. Detaylı bilgi için: tıbbi sorumluluk reddi.“

Nasıl Giderilir? Utangaçlığı Önlemek

Utangaçlığı önlemek veya yönetmek için ebeveynler ve veliler çocukların aşağıdaki becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir:

• değişimlerle başa çıkmak
• öfkeyi yönetmek
• mizahi bir bakışa sahip olmak
• merhamet göstermek
• hayatta iddialı olmak
• nazik olmak
• yardımseverlik
• sır saklamak

Tüm bu yetenekler, çocukların akranlarıyla olan sosyal ilişkilerinde rahat olmasına yardımcı olabilir.